Priorytety europejskie
Priorytety konkursu European Language Label obejmują wytyczne Komisji Europejskiej oraz krajowego jury. Są one kluczową wskazówką dla komisji selekcyjnej, która przyznaje certyfikaty językowe. W latach 2018-2020, nadesłane projekty powinny wpisywać się w przynajmniej jeden z poniższych priorytetów.
Tworzenie lepszych i bardziej sprzyjających włączeniu społecznemu szkół, a także wspieranie nauczycieli i kadry kierowniczej szkół w otwieraniu się na różnorodność
Liczba uczniów w Europie, których język ojczysty jest inny niż język nauczania, wciąż rośnie. Dowody wskazują, że nauczanie młodych uczniów w języku ojczystym ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia im dobrego wczesnego startu w edukacji. Rzeczywiście, wiedzę i umiejętności nabyte w jednym języku można wykorzystać w innym języku, o ile istnieje wystarczający kontakt z obydwoma językami i wystarczająca motywacja do nauki.
Otwartość szkół na różnorodność kulturową i językową oraz wspieranie integracji mają pozytywny wpływ na umiejętność uczenia się wszystkich dzieci. Im szybciej dzieci ze środowisk migranckich zaczną się uczyć w lokalnych szkołach, tym lepsze będą ich możliwości w zakresie nabywania świadomości kulturowej i docenienia różnorodności poprzez nauczanie i uczenie się. Ponadto wykorzystanie wielojęzycznego podejścia w klasach, od wczesnego wieku, może korzystnie wpłynąć na umiejętność uczenia się wszystkich dzieci, bez względu na ich pochodzenie.
W opublikowanym niedawno badaniu Komisja stwierdziła, że o ile uczniowie pochodzą z różnych krajów na całym świecie i posługują się wieloma językami, to grono nauczycielskie w większości krajów europejskich jest w dużej mierze jednorodne i często brakuje mu doświadczenia w zakresie nauczania w zróżnicowanych środowiskach. Języki stanowią tylko jeden aspekt różnorodności; mają one jednak kluczowe znaczenie, ponieważ uczenie się jest procesem opartym na języku. Jeśli używany w szkole język nie jest dla uczniów w pełni zrozumiały, ucierpi na tym wszelkie przyswajanie wiedzy.
W tym kontekście kształcenie nauczycieli pozostaje jednym z kluczowych priorytetów: należy dalej rozwijać strategie mające na celu przygotowanie nauczycieli do pracy ze zróżnicowanymi językowo grupami uczniów. Systemy kształcenia powinny wyposażać nauczycieli w umiejętność opracowywania odpowiednich strategii nauczania i uczenia się – zwłaszcza w odniesieniu do języków – jak również wyrabiać w nich empatię oraz świadomość własnych przekonań i różnic kulturowych.
Usuwanie barier językowych w celu stworzenia bardziej dynamicznych regionów przygranicznych
Regiony przygraniczne to miejsca, w których proces integracji europejskiej powinien być odczuwany jako coś zdecydowanie pozytywnego – edukacja, szkolenia, praca, usługi opiekuńcze i prowadzenie działalności gospodarczej, wszystkie te elementy codziennej działalności powinny być możliwe w kontekście transgranicznym, niezależnie od istnienia granic administracyjnych. Tymczasem regiony przygraniczne osiągają zwykle pod względem ekonomicznym słabsze wyniki niż inne regiony w obrębie danego państwa członkowskiego.
W komunikacie Komisji w sprawie regionów przygranicznych kwestia znajomości języków wskazana została jako jedna z największych przeszkód w mobilności transgranicznej, handlu i rozwoju. Dlatego popierane są projekty, które promują uczenie się języków i dwujęzyczność w regionach przygranicznych. W ramach realizowanej przez Komisję strategii oferowania każdemu obywatelowi możliwości uczenia się dwóch języków obcych począwszy od bardzo młodego wieku, najlepiej byłoby, gdyby jednym z tych języków, o ile to możliwe, był język sąsiedniego kraju. Jeżeli usunięte zostaną przeszkody językowe, będzie można lepiej wykorzystać oferowane przez przygraniczne regiony transgraniczne możliwości zatrudnienia, a to przyczyni się do wzrostu gospodarczego i dobrobytu. Dla uczniów, nauczycieli i rodziców może się to stać czynnikiem motywującym do poprawy ich umiejętności językowych, a także może wnieść nową dynamikę w zakresie nauczania i uczenia się języków obcych.
Źródłem inspiracji mogą być istniejące dobre praktyki w dziedzinie promowania dwujęzyczności w regionach przygranicznych na szczeblu regionalnym, obejmujące wszystkie sektory edukacji, od wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem do szkolnictwa wyższego, włącznie z kształceniem i szkoleniem zawodowym oraz organizowaniem staży.
Priorytety krajowe na rok 2020
JĘZYK I KULTURA | EKOLOGIA | ŻYCZLIWOŚĆ I WSPÓŁPRACA
W projektach nauczania języków proponowanych do nagrody European Language Label powinno uwzględniać się aspekt rozwiązywania wyżej wymienionych wyzwań oraz sposoby wykorzystania nowych inicjatyw, innowacyjnych metod nauczania i nowych technologii do usprawnienia procesu uczenia młodzieży języków obcych, do tworzenia lepszych i bardziej sprzyjających włączeniu społecznemu szkół, a także do lepszego motywowania mieszkańców regionów przygranicznych do nauki języka sąsiadów. W proponowane projekty mogą być zaangażowani różnorodni partnerzy, od szkół i podmiotów prowadzących kształcenie i szkolenie zawodowe, do władz regionalnych, lokalnych oraz gminnych, przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, mediów i ośrodków kultury, czy muzeów.
