Warszawa dla zaawansowanych

„Warszawa dla zaawansowanych” to trzeci językowy projekt Muzeum Warszawy, który otrzymał wyróżnienie European Language Label („Warszawa dla średnio zaawansowanych” w 2019 r., „Warszawa dla początkujących” w 2020 r.). Realizując go, skorzystaliśmy z doświadczeń wcześniej zdobytych w pracy z obcokrajowcami uczącymi się języka polskiego. Aby przekazać trwałe rezultaty opracowanej przez nas językowej edukacji na wystawach muzealnych, zwróciliśmy się do profesjonalistów, czyli lektorów akademickich za granicą i nauczycieli języka polskiego jako obcego, proponując im cykl szkoleń – warsztatów metodycznych. Program opracowaliśmy we współpracy z Narodową Agencją Wymiany Akademickiej. Objął on tematy związane z: wykorzystaniem muzealnych i artystycznych e-źródeł w zajęciach online, nauczaniem o sztuce (skierowanym do osób nauczających niebędących historykami sztuki) oraz potencjałem glottodydaktycznym stołecznych legend.

W warsztatach zorganizowanych w latach 2021-2022 na platformie Zoom wzięli udział lektorzy-poloniści, pracujący na uniwersytetach na całym świecie. Wcielili się oni w swoich uczniów i interpretowali dzieła sztuki, korzystając z technik edukacji muzealnej przystosowanych do nauczania języków obcych. Jednocześnie dowiedzieli się, dlaczego warto współpracować z muzeami, poznali sposoby pracy z grupą w muzeum, a także zobaczyli, jak wykorzystać oryginalne obiekty i dzieła sztuki w ramach lektoratów stacjonarnych i online.
Jednocześnie pracowaliśmy w czasie wirtualnego warsztatu „W miasto z Muzeum Warszawy. Co wiemy o Warszawie, czego jeszcze nie wiemy, a co powinniśmy wiedzieć” prowadzonego przy użyciu platformy Zoom oraz programów Wordwall, Genial.ly i Jamboard z młodymi naukowcami-obcokrajowcami, którzy otrzymali od Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej stypendia naukowe w Polsce (o to chodziło?). Jest to wstęp do tematyki historii i kultury Warszawy, do którego przyczynkiem staje się odkrywanie eksponatów wystawy głównej pt. „Rzeczy warszawskie” (stacjonarne lub wirtualne zwiedzanie połączone z elementami dyskusji). W ramach zajęć wykorzystujemy filmy muzealne, oryginalne eksponaty i podpisy (w wersji online również pokazywane na żywo z gabinetów).

Trzeci komponent projektu powstał w odzewie na wojnę w Ukrainie. Z dnia na dzień instytucje kultury stanęły przed nowym wyzwaniem obsługi publiczności wielojęzycznej i wielokulturowej. Edukatorzy, bibliotekarze i opiekunowie ekspozycji cały czas zastanawiają się, jak przygotować ofertę i program skierowany do nowej grupy odbiorców. Na to pytanie odpowiada wielu ekspertów i wiele szkoleń. Nikt jednak nie mówi o tym, jak poradzić sobie z barierą językową oraz jak raczej skorzystać z tego, co nas, Słowian, łączy. W czasie metodycznego warsztatu skierowanego do pracowników muzeum pt. „Varšavská data” uczestnicy wchodzą w rolę obcojęzycznych zwiedzających i dowiadują się, jak czują się osoby gwałtownie zanurzone w innym języku i kulturze. Zwiedzają wystawę muzealną w języku czeskim, dostosowanym do poziomu początkowego, oraz przy wsparciu eksponatów, pomocy wizualnych i kart pracy. Ponieważ język ukraiński jest zrozumiały dla Polaków w 37%, a czeski w 36%, muzealnicy mogą się znaleźć się w podobnej sytuacji komunikacyjnej, co odwiedzający ekspozycję słowiańskojęzyczni odbiorcy. Mają szansę trochę lepiej zrozumieć ich sytuację, potrzeby, a czasami nawet obawy, związane z uczestnictwem w obcojęzycznej kulturze. Podczas spotkania rozmawiamy również o tym, czym jest translanguaging i jak go wykorzystać w działaniach edukacyjnych i kulturalnych. Podsumowaniem jest dyskusja na temat wrażeń i odczuć oraz praktyczne wskazówki, dotyczące posługiwania się językiem polskim adekwatnym do poziomu biegłości zwiedzających oraz sposobu konstruowania pisemnych pomocy dydaktycznych.

Głównym celem projektu „Warszawa dla zaawansowanych” jest wsparcie osób pracujących z obcokrajowcami uczącymi się języka polskiego w taki sposób, aby swoimi profesjonalnymi działaniami zachęcali oni swoich uczniów do samodzielnego korzystania z polskojęzycznych instytucji kultury. Paralelnie pracujemy z muzealnikami, aby wiedzieli, jak maksymalnie ułatwiać korzystanie z naszej kultury i czynić je niezapomnianym wrażeniem, do którego się po prostu pragnie regularnie powracać. Uwrażliwiamy lektorów i nauczycieli na wartość i potencjał glottodydaktyczny instytucji kultury i jednocześnie staramy się uczulać muzea oraz biblioteki na potrzeby obcojęzycznej grupy ich użytkowników.