Warszawa dla początkujących

Projekt otrzymał Wyróżnienie Krajowego Jury ELL (nie otrzymał Certyfikatu ELL, ponieważ pandemia COVID-19 uniemożliwiła jego zakończenie) W ramach projektu młodzi obcokrajowcy pogłębiają znajomość języka polskiego (głównie w obszarze miasta, sztuki i rzemiosła) oraz poznają polską kulturę i historię poprzez teksty warszawskich legend oraz pracę na wystawie muzealnej. Poznają fenomen książki jako obiektu i uniwersalnego symbolu, który może być pośrednikiem między różnymi kulturami i językami. Jednocześnie wykorzystują dzieła sztuki jako źródło nauki oraz środek do znalezienia porozumienia międzykulturowego i międzypokoleniowego. Cele językowe i kulturowe:

  • integracja językowa i kulturowa w środowisku szkolnym;
  • integracja kulturowa poprzez sztukę i zabawę.

Cele społeczne:

  • integracja społeczna w Warszawie poprzez rodzinne spędzanie czasu w muzeum i bibliotece;
  • wzajemne zrozumienie cudzej kultury poprzez sztukę.

Cele osobiste:

  • przełamywanie barier w obcowaniu z kulturą innego narodu;
  • niwelowanie szoku kulturowego;
  • poszukiwanie miejsc przyjaznych, gdzie chętnie spędza się wolny czas.

Cele instytucjonalne:

  • aktywna integracja obcokrajowców oraz wypracowanie oferty edukacyjnej

odpowiadającej ich potrzebom;

  • udział w tworzeniu pozytywnych doświadczeń w obcowaniu z kulturą i historią
  • stolicy oraz językiem polskim.

Cele metodyczne: wypracowanie zakresu leksykalnego, odnoszącego się do:

  • opisu stolicy jako fenomenu;
  • budowy książki jako obiektu, technik jej powstawania;
  • stworzenie materiałów metodycznych do pracy z dziećmi i młodzieżą obcojęzyczną w wieku szkolnym.

Zrealizowanymi w projekcie działaniami były przede wszystkim zajęcia metodą przedmiotowo-językową, organizowane na wystawie muzealnej oraz w bibliotece. Niektóre wspólne aktywności, szczególnie te opierające się na grupowych pracach manualnych, należało przesunąć w czasie z powodu obowiązujących ograniczeń. Obecnie przygotowywane są plany działań w nowych warunkach, scenariusze zajęć online oraz materiały pdf do samodzielnego wykorzystania przez młodych obcokrajowców, lektorów lub animatorów grup organizacji pozarządowych. Zostaną one zamieszczone do pobrania na stronie projektu. Projekt skierowany jest do dzieci i młodzieży (10-16 lat) z imigranckich rodzin, uczących się w warszawskich i podwarszawskich szkołach, a także ich rodziców. Trudności w komunikacji w języku polskim, różnice kulturowe, konieczność szybkiej adaptacji w środowisku szkolnym naraża tę grupę na dotkliwe wykluczenie społeczne. Zostają oni zaproszeni do muzeum – miejsca przyjaznego i otwartego, by tworzyć pozytywne doświadczenia w obcowaniu z kulturą stolicy Polski. Głównym partnerem projektu jest warszawska Fundacja Ocalenie, działająca od 2000 roku na rzecz dialogu międzykulturowego i wzmacniania społeczeństwa obywatelskiego (Centrum Pomocy Cudzoziemcom w Warszawie i w Łomży oraz świetlice dla dzieci uchodźczych). Partnerem metodycznym projektu jest Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców POLONICUM Uniwersytetu Warszawskiego. Innowacyjność projektu polega przede wszystkim na harmonijnym połączeniu trzech kierunków nauczania:

  • edukatorzy uczą uczestników;
  • uczestnicy dzielą się z edukatorami swoimi doświadczeniami kulturowymi;
  • dzieci uczą rodziców;

a także na zastosowaniu trzech metod edukacyjnych, które w ramach projektu przenikają się i uzupełniają:

  • oparte na sztuce uczenie się przez działanie, czyli dzieci uczą rodziców – często dzieci obcojęzyczne w wieku szkolnym znają język kraju, w którym mieszkają, dużo lepiej niż rodzice. Czasami rodzice muszą uczyć się od dzieci, co wiąże się ze stresem z ich strony. W ramach zajęć odbywa się to w sposób kreatywny i niewymuszony przez wykonywanie wspólnych aktywności manualnych w przyjaznym otoczeniu;
  • metoda przedmiotowo-językowa CLIL (historia, kultura, pojęcia związane z Warszawą i ich wieloznaczność) – integracja przez poznawanie i wymianę doświadczeń kulturowych, budowanie pozytywnych konotacji oraz spontaniczne poznawanie słownictwa związanego z Warszawą i książką jako wartością uniwersalną, łączącą wszystkie kultury;
  • grywalizacja na rzecz integracji kulturowej i wymiany doświadczeń – budzenie pozytywnych emocji oraz poczucia satysfakcji z obcowania z kulturą i współpracy w grupie wielokulturowej.

Muzeum Warszawy aktywnie realizuje założenia muzeum partycypacyjnego (czyli włączającego, gotowego na dyskusję i otwartego na inność), a prowadząca projekt biblioteka muzealna i Muzeum Drukarstwa pragną, by dzięki ich działaniom postrzegano je jako niewywierające presji miejsca, w których użytkownicy w przyjaznej atmosferze spędzają czas wolny (zgodnie z teorią Ray’a Oldenburga). Z powyższych powodów u podstaw programu projektu znalazły się przede wszystkim dialog międzykulturowy oraz międzypokoleniowy jako nośniki treści językowych i kulturowych. Muzeum Warszawy i koordynator Katarzyna Žak-Caplot otrzymali również Certyfikat European Language Label w roku 2019 za projekt „Warszawa dla średnio zaawansowanych” oraz Wyróżnienie dla najlepszych projektów European Language Label perspektywy 2014-2020. Projekt ten był polskim kandydatem do europejskiej nagrody European Label of the Labels.

Opis projektu

Nazwa projektu

Warszawa dla początkujących

Instytucja

Muzeum Warszawy

Język

polski jako obcy

Koordynator

Katarzyna Žak-Caplot